"白毛女" (Bai Mao Nu), tiếng Việt: "Bạch Mao Nữ" là một trong những phim nhựa đầu tiên của nền điện ảnh Cách mạng Trung Quốc, được sản xuất bởi hãng phim Trường Xuân năm 1950, sang Việt Nam cuối năm 1951, rất thịnh hành suốt những năm 1952 -- 1965, nhất là trong thời kỳ Cải cách Ruộng đất. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, có một dạo, trong Thành phố Hồ Chí Minh cũng có chiếu phim này.
Phim dựa trên một vở kinh kịch đã phổ biến ở Diên an từ năm 1935, nói về cuộc sống khổ đau của những người nông dân tỉnh Hà Bắc dưới ách thống trị của bọn địa chủ cường hào ác bá.
Bộ phim nhấn mạnh chủ đề: bọn địa chủ cường hào ác bá, phong kiến đế quốc đã áp bức hà hiếp nông dân, làm cho họ từ Người trở thành Thú. Cách mạng trở về làm cho họ từ Thú trở lại là Người. Nông dân nhất định chỉ có thể đi theo con đường Cách mạng.
Sau này, một vở balet cùng tên đã được Nhà hát balet Thượng Hải dàn dựng lần đầu tiên năm 1965 và cũng rất nổi tiếng.
Nhà thơ Tố Hữu, trong bài "Đường sang nước bạn", sáng tác năm 1956 đã viết về một nước Trung Hoa mới như sau:
Mặt trời lên, nắng chói lưng đồi
Hết khổ rồi em nhỉ, Hỷ Nhi ơi!...
Sơ lược nội dung bộ phim:
Dương Bạch Lao (杨白劳 -- Yang Bai Lao) và con gái Hỷ Nhi (喜儿 - Xi Er) là những nông dân nghèo làm thuê cho địa chủ Hoàng Thế Nhân (黄世仁 -- Huang Shi Ren) mà quanh năm chẳng đủ ăn, chẳng đủ tiền nộp tô, dẫn đến mắc nợ không gì trả nổi cho hắn.
Dùng đủ mọi âm mưu, ngay trước Tết Nguyên đán, Hoàng Thế Nhân đã bắt Hỷ Nhi mang về để trừ nợ, mặc dù cô đã có người yêu là Đại Xuân (大春 - Da Chun). Không thể cứu được Hỷ Nhi, đau xót quá, Dương Bạch Lao đã tự vẫn chết, còn Đại Xuân bỏ quê hương đi tìm Cách mạng.
Hỷ Nhi rơi vào tay Hoàng Thế Nhân, bị lăng nhục, bị hãm hiếp...Cô đã bỏ trốn được khỏi nhà hắn, lên ẩn náu, sống như một con thú hoang trong hang động, rừng núi. Tại đó, tóc của cô gái trẻ đã từ xanh trở thành bạc trắng.
Hai năm sau, Đại Xuân cùng đoàn Bát lộ quân trở về giải phóng quê hương. Anh đã tìm lại được Hỷ Nhi tóc bạc trắng. Hỷ Nhi cùng dân làng đấu tố tội ác của Hoàng Thế Nhân, xét xử hắn phải tử hình.
Một cuộc sống mới dưới sự lãnh đạo của Mao Chủ tịch đã tới với quê hương. Tóc của Hỷ Nhi đã xanh trở lại. Đại Xuân và Hỷ Nhi chung sống trong hạnh phúc.
Bài hát "北风吹" & "扎红头绳" (Bei feng chui & Zha hong tou sheng) "Gió bấc thổi" & "Dây hồng cột tóc" cũng đã được dịch ra tiếng Việt để hát.
Nguyên văn tiếng Trung:
北风吹 & 扎红头绳
北风那个吹
雪花那个飘
雪花那个飘飘
年来到
爹出门去躲债
整七那个天
三十那个晚上
还没回还
我盼爹爹心中急
等爹爹回来心欢喜
我盼爹爹快回家
欢欢喜喜过个年
人家的闺女有花戴
你爹我钱少不能买
扯上了二尺红头绳
我给我喜儿扎起来
哎 扎起来
卖豆腐赚下了几个钱
爹爹称回来二斤面
带回家来包饺子
欢欢喜喜过个年
哎 过呀过个年
人家的闺女有花戴
你爹我钱少不能买
扯上了二尺红头绳
给我扎起来
哎 过呀过起来
门神门神骑红马
贴在那门上守住家
门神门神扛大刀
大鬼小鬼进不来
哎 进呀进不来