Video Romanya'da altına hücum

http://tr.euronews.com/ Romanya'nın dağlık kesimlerinde yer alan Kızıl Dağ bölgesi Avrupa'nın en büyük altın rezervlerini barındırıyor. Ekonomik krizin etkisinde altın fiyatları bir anda sıçrarken uluslararası şirketler, İspanya, Portekiz, Slovakya, Yunanistan, Kuzey İrlanda ve Romanya'da yeni altın madenleri açma peşinde. Kızıl Dağ ise sarp coğrafyası, çevreye verdiği etki, Roma döneminden kalma 2000 yıllık arkeolojik buluntular ve tarihi maden yatağı nedeniyle içlerinde uzlaşmaya imkan tanımayan en zorlu proje olarak karşımıza çıkıyor. Diğer yandan Romanya'da yaklaşan seçim dönemi, Kızıl Dağ'ın kaderini belirleyeceğe benziyor.

Ekip başı olarak görev yapan Calin, maden yatağının muhafazaya alınan, Roma döneminde açılan bölümlerinde koruma çalışmalarını denetliyor. Calin, madenciliğin bir aile mesleği olduğunu anlatıyor: "Benden önce ailede en az 3 nesil madenci var: Büyük büyük dedem, büyük babam, babam... Umudum önümüzdeki 10 neslin daha madencilik yapması yönünde."

Yöre halkının çoğunluğu Calin ile aynı görüşte. Kanadalı şirketin bir an önce patlatma ve kazı çalışmalarına başlamasını destekliyorlar. Konuya muhalif olanlar ise Roma döneminden kalma bölümlerin tahrip olma riskini ön plana çıkarıyor. "Gold Corportaion" adlı şirket Roma döneminden kalma maden odalarını bir yeraltı müzesine dönüştürmek için milyonlarca Euroluk yatırımı gözden çıkarmış durumda. Avrupa'nın çeşitli ülkelerinden gelen arkeologlar ise şimdiden görev başında. Arkeolog Robert Horvath, maden odalarının tarihin hangi dönemine ait olduğunu nasıl anladıklarından söz ediyor: "Elimizdeki en önemli bilgi odaların şekli üzerine: Geometrik olduğunda Roma dönemine ait olduğunu biliyoruz. Antik Roma dönemi tipi merdivenlere rastlıyoruz. Ayrıca fener oyukları buluyoruz. Orta Çağ madencilerinin aynı şekli kullanmadığını biliyoruz."

Calin'in ekibi geçmiş yüzyıllardan kalma dolguları çıkartıp Romanya'dan Robert ve Barselona'dan Xavier'in tarihi odaların bir haritasını çıkartmalarına yardımcı oluyor. Xavier Gonzalo'ya göre 2000 yıllık geçmişe sahip bu madende çalışmak oldukça özel bir deneyim: "Antik Roma döneminden kalma bu madende çalışmak çok ilginç. Çok az arkeolog hayatında böyle bir şans yakalayabilir. 2000 yıllık bir sit alanı üzerine kurulu bir madende, yeraltında arkeolojik çalışmalar yapmak benim için yeni bir deneyim."

1998 yılından beri Romanya'da madencilik sektörü büyük değişme uğradı. 550 maden ocağı kapatıldı, 80 bin madenci işinden oldu. Komünizm döneminin maden ocakları ne modern çevre düzenlemelerine ne de Avrupa Birliği standartlarına ayak uydurabildi. Kanadalı yatırımcının maden çalışmalarına yeniden başlanacağını göstermesi işsiz madencilerin ümide kapılmalarına neden oldu. Kimileri bu faaliyetin Romanya'ya getirisinin pek olmayacağı görüşünde. Gold Corporation şirketinin sözcüsü Catalin Hosu ise madenin açılmasının ekonomik avantajlarına dikkat çekiyor: "Avrupa Birliği'nin en büyük altın rezervine sahibiz. 300 tondan fazla altın bulunuyor. Bunun için 2 milyar dolarlık yatırım önerildi. Bunun Romanya'ya ne getirisi olduğunu tartışıyoruz. 4 miyar doların üzerinde bir getirisi var. Bu da tahmini gelirin yarısından fazlası anlamına geliyor. Ayrıca binlerce kişilik istihdam yaratılması söz konusu."

Şirket, vadiyi dolduracak siyanür atıklarının endişe yaratmasına karşılık bir baraj tasarladı. Maden ocağına karşı çıkanlar bölgenin çehresinin tamamen değişime uğrayacağı görüşünde. Kızıl Dağ Kültür Derneği'nden Sorin Jurca, barajla birlikte tüm vadinin tahribata uğrayacağı yönünde uyarıda bulunuyor: "Tüm bu alan yok olacak. Şurada, halen 40 ailenin yaşadığı, bir kilise ve mezarlığın bulunduğu Corna Vadisi yok olacak. Şirket, 600 hektarlık bir alanı kapsayacak büyük bir baraj ve göl oluşturmayı istiyor. Eğer bu baraj yapılırsa bu arazi tamamen haritadan silinir."

Bölgede yaşayan halkın çoğunluğu ise Alba İulia şehir merkezine taşınmaya çoktan razı olmuş durumda. Şirket, şehrin varoş bölgesinde 125 hane ve kilisenin olduğu mahalleyi kurmak için yaklaşık 30 milyon Euro'luk yatırıma imza attı.

Bizi izlemeye devam edin:
YouTube: http://bit.ly/wbx4iT
Facebook http://www.facebook.com/euronews.tr
Twitter http://twitter.com/euronews_tr