Video Đào lẵng - độc, Danh hài Tô Kiều Lan (có phụ đề)

Nữ nghệ sĩ Tô Kiều Lan tên thật là Đoàn Thị Kim Lang, sinh năm 1943, quê quán ở Gò Đen, Bình Chánh, Saigon. Song thân của Bà sinh sống bằng nghề nông, Bà là Út trong gia đình có 12 anh chị em, chỉ có Bà là theo nghề hát cải lương.
Gia đình của Bà ở Hậu Giang, quận 6, Bà học Trường Cây Gỏ. Bà mê ca cổ nhạc nên theo các nhóm đờn ca tài tử để học ca và đi ca ở các đám tiệc, Lúc đó đoàn xiếc tạp kỹ của ông Lê Văn Quý diễn mở màn trước khi hát tuồng trên sân khấu đoàn Minh Hùng – Hoàng Sương. Đêm đó cô gái đứng cho diễn viên phóng dao bị bịnh, ông Lê Văn Quý nhận Tô Kiều Lan vào để thế vai. Khi vào đoàn Bà ca vọng cổ chơi với các diễn viên trong đoàn, giọng ca của Bà được các nghệ sĩ khen ngợi nhất là soạn giả Tứ Lang. khi diển mũi dao ghim ngay đùi của Bà khiến màn diễn phải ngưng lại. Hôm sau, soạn giả Tứ Lang khuyên Bà nên theo đoàn hát cải lương thì có tương lai hơn là đoàn Xiếc.
Bà gia nhập đoàn hát Minh Hùng – Hoàng Sương 1960, soạn giả Tứ Lang và nhạc sĩ Tư Sơn dạy cho Bà ca hát và đặt nghệ danh là Kiều Lan. và hát vai đào nhì lẵng, tuồng Tiếng Hát Người Thôn Nữ của soạn giả Tứ Lang. và nhờ sự tận tâm chỉ dạy của hai ông thầy Tứ Lang và Tư Sơn nên thành công ngay trong vai diễn đầu tiên trên sân khấu cải lương.
Sau đó, Kiều Lan còn thành công qua các Nữ Chúa Mường trong tuồng Trăng Lạnh Xứ Mường, Quận Chúa tuồng Ngọn Lửa Thành Tây, Liên tuồng Dưới Dàn Hoa Thiên Lý.
Năm 1962, sau hai năm hát vai đào lẵng trên sân khấu Minh Hùng - Hoàng Sương, Kiều Lan được các ký giả kịch trường viết nhiều bài báo khen ngợi nên đoàn hát Út Bạch Lan – Thành Được mời Bà về hát với tiền lương và tiền contrat cao. Lúc đó đoàn hát Út Bạch Lan – Thành Được. Bà rực sáng trong vai Tuyên Từ Hoàng Thái Hậu, tuồng Khi Rừng Mới Sang Thu. Khi nữ nghệ sĩ Bích Sơn rời đoàn, Kiều Lan thế Bích Sơn đóng vai Công Chúa trong tuồng Khi Hoa Anh Đào Nở. Kiều Lan đã khẳng định được vị trí vững vàng trên sân khấu đại ban.
Năm 1964, ông bầu Ba Bản mời Kiều Lan về hát trên sân khấu Thủ Đô, ông đặt nghệ danh của Bà lại là Tô Kiều Lan. Đoàn hát Thủ Đô .Năm 1965, đoàn hát Thanh Hương – Hùng Minh mời Tô Kiều Lan về cộng tác. Bà diển Tần Mỵ Nương tuồng Lệnh xé xác, vai Ngu Cơ tuồng Hạng Võ - Ngu Cơ , vai Phu Nhơn tuồng Anh Thợ Hồ Đất Nhật, vai Bạch Hoa tuồng Hắc Bạch Quang Kiếm, vai Cô gái rừng tuồng Ba Trăm Đêm Chia Ly…
dịp Tết 1966, đoàn Thanh Hương – Hùng Minh và đoàn hát Kim Chung cùng hát ở Vũng Tàu. Trong khi đoàn hát Thanh Hương – Hùng Minh khán giả nghẹt rạp, đoàn hát Kim Chung lại phải trả vé, ông Bầu Long đến xem đoàn Thanh Hương – Hùng Minh hát để xem tại sao đoàn nầy hát quá ăn khách.
Sau khi xem hát về, bầu Long liền cho mời Tô Kiều Lan ký một giao kèo rất cao để về hát với đoàn hát Kim Chung (1967). Ông nói yếu tố ăn khách của đoàn Thanh Hương – Hùng Minh là do đào độc lẵng diễn rất “ nóng sân khấu “, tạo không khí cho đào kép mùi ca thành công.Bà diển các vở : Kiệu Hoa Lạc Lối Về, Thuyền Ra Cửa Biển, Thằng điên và Nàng Công Chúa, Kiếm Sĩ Người Dơi, Cho Trọn Cuộc Tình, Nữ Hiệp ặn Mày…
Sau năm 1975 đến năm 1990, Tô Kiều Lan gia nhập đoàn hát cải lương Saigon 1, rồi đoàn Saigon 2, Văn công TP HCM...được khán giả tán thưởng qua các tuồng Lỡ Bước Sang Ngang, Khi Bình Minh Trở Lại, Dốc Sương Mù, tiếng hò sông hậu …
Đến năm 1992, Bà chuyển qua tấu hài. ở sân khấu hài Bà vẫn thành công rực rở và được mời thu tuồng cải lương và các video hài.
Bà kết hôn với họa sĩ Ngọc Tài, có 7 con: một gái và ba trai không theo sân khấu, một con trai và hai gái theo sân khấu là Kim Nguyên, nhạc sĩ đàn guitare, nghệ sĩ Bích Thủy và nghệ sĩ Bích Vân đoạt huy chương bạc hội diễn sân khấu cải lương toàn quốc năm 1990.
Bà đã qua đời lúc 2h ngày 5/5/2003 tại bệnh viện An Bình, quận 5, TP HCM, do xuất huyết dạ dày. hưởng thọ 61 tuổi, An táng tại nghĩa trang chùa Nghệ sĩ.