Video Yavuz Sultan Selim 40.000 Alevi'yi Katletti Mi?

Türkmen Tarihi Uzmanı Prof. Dr. Tufan Gündüz

YAVUZ SULTAN SELİM HAN 40 BİN ALEVİ TÜRKMENİ KATLETTİ Mİ?

Yavuz'un İran seferi sırasında Anadoluda Şah İsmail'i destekleyen 40 bin Türkmeni öldürttüğü söylenir. Ancak bu bilgi devrin kaynaklarından sadece İdris-i Bitlisi'nin "Selim Şahnâmesi"nde vardır. Çaldıran seferini ve Safevilerle yapılan mücadeleyi anlatan Yavuz döneminde yazılmış olan diğer tarih kitaplarında Türkmenlere yönelik böyle büyük çaplı bir katliamın olduğuna dair bir bilgi bulunmaz. Dönemin kaynakları incelendiğinde, Yavuz döneminde bazı Türkmen aşiretlerinin sürgüne gönderildiği, bazı Türkmenlerin ise takibata uğratılıp öldürüldükleri görülür. Ancak o günün şartlarında nüfus açısından çok büyük bir rakamı ifade eden 40 bin kişinin öldürüldüğü iddiaları gerçeği yansıtmaz.

16. yüzyılın başlarında Anadoluda Sivas, Tokat gibi şehirlerin nüfusunun 3-4 bin kişiden oluştuğu dikkate alındığında 40 bin rakamının 10-15 şehrin tamamen yok edilmesi manasına geldiği, bunun da, o dönemde bu kadar büyük nüfus eksikliğine rastlanılmaması sebebiyle doğru olamayacağı anlaşılacaktır. Yavuzun, Safevilerle mücadelesi üzerine geniş araştırmalarda bulunan Jean-Louis Bacque Grammont,
"Padişahın o tarihte 40 bin kişiyi kılıçtan geçirttiği iddiasını doğrulayacak hiçbir delilin bulunmadığını" belirtir.

Yine Türkmenler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Prof. Dr. Tufan Gündüz, o dönemde bir köyün nüfusunun 10-50 haneden oluştuğu hesaba katılırsa 40 bin kişinin öldürülmesinin 1000-2000 köyün yok edilmesi demek olacağını belirtip, Anadoluda o tarihte bu kadar büyük bir nüfus eksilmesi olmadığını, Osmanlı vergi sayımlarında böyle bir durumun görülmediğini söyler. Ayrıca Osmanlı tarih yazarlarının padişahlarının şan ve şereflerini artırmak amacıyla rakamları abarttıklarını belirtir.

Doç. Dr. Erhan Afyoncu